Caesar de Bello Gallico 1.42-46
42.1.1 Cognito Caesaris adventu Ariovistus legatos ad eum mittit:
quod antea de conloquio postulasset,* id per se fieri licere,
quoniam propius accessisset seque id sine periculo facere posse
existimaret.
- Translate:
- Caesaris adventus ab Ariovisto et suis cognitus est.
- Caesar aliquid ab Ariovisto postulaverat.
- Id fieri licebat.
- Id quod Caesar postulaverat fieri licebat.
- Caesar propius accesserat.
- Ariovistus id sine periculo se facere posse existimavit.
- Ariovistus id sine periculo se fieri posse existimavit.
- Find in Caesar's original sentence above (the one at the very
top):
- A participle in an ablative absolute construction.
- Two pluperfect subjunctives.
- An imperfect subjunctive.
- A present indicative.
- A causal conjunction (be careful, it's not quod).
- A comparative adverb.
- Three prepositional phrases.
- Two complementary infinitives.
- A relative pronoun.
- Write in Latin, using words from Caesar (plus voluit
and nunc):
- Caesar wanted Ariovistus to do what he had previously
demanded at the parley.
- He was now able to do what Caesar demanded without risk.
2.1-3.1 non respuit condicionem Caesar, iamque eum ad sanitatem
reverti arbitrabatur, cum id quod antea petenti denegasset ultro
polliceretur, magnamque in spem veniebat pro suis tantis populique
Romani in eum beneficiis cognitis suis postulatis fore, uti
pertinacia desisteret.
- Find:
- The direct object of respuit.
- The subject of reverti.
- The indirect object of denegasset.
- An adverb modifying polliceretur.
- To whom does suis refer?
- What magnam modifies.
- What tantis modifies.
- The noun object of pro.
- Two participles in an ablative absolute.
- Two infinitives in indirect speech.
- A verb in a nominal ut/uti clause.
- A nominal ut/uti clause is a clause that, as a
whole, acts like a noun.
- Answer with one Latin word:
- Quem Caesar ad sanitatem reverti arbitrabatur?
- Quomodo Ariovistus pollicebatur id quod antea Caesari
petenti denegavit?
- De quo Caesar in spem veniebat fore uti Ariovistus
desisteret?
- Write in Latin with words from the passage above:
- Ariovistus returned to sanity.
- Previously Ariovistus refused something (aliquid) to
Caesar.
- Now (iam) Ariovistus promised it (id)
voluntarily.
- He acknowledged (cognovit) the great kindnesses of
Caesar and the Roman people.
dies conloquio dictus est ex eo die quintus. 4.1 interim cum legati
saepe ultro citroque inter eos mitterentur, Ariovistus postulavit ne
quem peditem ad conloquium Caesar adduceret: vereri se ne per
insidias ab eo circumveniretur; uterque cum equitatu veniret; alia
ratione sese non esse venturum.
- Find: (some of these are tricky)
- The noun dictus agrees with.
- The noun quintus agrees with.
- Whether cum is a conjunction or a preposition here.
- Two imperfect passive subjunctives.
- A conjunction introducing an indirect command.
- Two infinitives in indirect speech.
- The subject of vereri.
- A conjunction introducing a fearing clause.
- Two verbs that are subjunctive because they are in indirect
commands.
- A future infinitive in indirect speech.
- Write in Latin using words from the passage above:
- Five (quinque) days were appointed for a parley.
- Legates were being sent to and fro.
- Caesar did not bring infantry to the parley.
- Ariovistus feared lest he be surrounded.
- Ariovistus said he would not come another way.
We got up to this point on Friday
January 20th BUT WE DIDN'T DO THE ENGLISH TO LATIN, SO WE'LL DO
THAT ON MONDAY
ONCE WE DO THAT ENGLISH TO LATIN, WE'LL GO ON FROM HERE ON
MONDAY JANUARY 23rd
5.1 Caesar, quod neque conloquium interposita causa tolli volebat
neque salutem suam Gallorum equitatui committere audebat,
commodissimum esse statuit omnibus equis Gallis equitibus
detractis** eo legionarios milites legionis 5 decimae, cui quam
maxime confidebat, imponere, ut praesidium quam amicissimum, siquid
opus facto esset, haberet.
- Answer the following:
- causa is an ablative: T/F
- tolli is in indirect speech: T/F
- committere is a complementary infinitive: T/F
- commodissimum is comparative: T/F
- equitibus is in an ablative absolute: T/F
- milites is a direct object: T/F
- quam is an adverb: T/F
- opus esset takes dative: T/F
- haberet is in a fearing clause: T/F
- Translate into Latin using words from the passage above:
- The parley was not cancelled.
- Caesar did not entrust his own safety to the Gauls' cavalry.
- Caesar put soldiers of the tenth legion on horses.
- The legionary soldiers were especially trusted by Caesar.
- Caesar had as trusty a guard as possible.
- There was need of action.
6.1 quod cum fieret, non inridicule quidam ex militibus decimae
legionis dixit plus quam pollicitus esset Caesarem ei facere:
pollicitum se in cohortis praetoriae loco decimam legionem habiturum
ad equum rescribere.
1.43.1.1 Planities erat magna et in ea tumulus terrenus satis
grandis. hic locus aequum fere spatium a castris utriusque,
Ariovisti et Caesaris, aberat. 2.1eo, ut erat dictum, ad conloquium
venerunt.
- Answer as directed:
- cum clauses referring to the past are always in the
subjunctive: T/F.
- se refers to Ariovistus: T/F.
- habiturum has an understood esse with it:
T/F.
- pollicitum has an understood esse with it:
T/F.
- se is not the subject of rescribere: T/F.
- grandis modifies planities: T/F.
- Find:
- An infinitive in indirect speech.
- A litotes.
- A comparative clause.
- Two adverbs.
- An indirect object.
- A partitive genitive.
- A possessive genitive.
- Translate into Latin:
- We promised to do something (aliquid) for them.
aliquid eis facere polliciti sumus
- We are doing more than we promised. plus quam polliciti
sumus facimus
- They said we were doing more than we had promised. nos plus
quam polliceremur fecisse/facere dixerunt
- Caesar put them (eos) in the position of a pretorian
guard. Caesar eos in praetoriae cohortis loco rescripsit.
- There was a plain about equidistant away from each camp.
- They came to the place where (quo) the parley had
been agreed upon.
WE'LL GET THROUGH TO THIS POINT ON JANUARY
23rd: WE MAY START THE NEXT SENTENCE, SO PREPARE THAT A BIT TOO.
legionem Caesar, quam equis devexerat, passibus ducentis ab eo
tumulo constituit; item equites Ariovisti pari intervallo
constiterunt. 3.1 Ariovistus, ex equis ut conloquerentur et
praeter se denos ad conloquium adducerent, postulavit.
- Answer with one word in Latin:
- Quis legionem constituit? Caesar
- Quid a Caesare devectum erat? legio
- Passibus quantis a tumulo equites Ariovisti constiterunt? ducentis
- Ut quantos equites ad conloquium adducerent Ariovistus
postulavit? denos
- Find:
- an ablative of separation equis
- the antecedent of quam legionem
- an adverb item
- an ablative expressing amount of distance from passibus ducentis
- a reflexive pronoun se
- an indirect command ut conloquerentur
et praeter se denos ad conloquium adducerent
- a subjunctive in primary sequence oops:
sorry. There isn't one.
- Write in Latin:
- Caesar and Ariovistus stationed their soldiers 200 paces
from the hillock. caesar et ariovistus
milites suos ducentis passibus a tumulo constiterunt.
- Ariovistus said that he would bring 10 soldiers besides
himself. Ariovistus se denos milites
praeter se adducturum esse dixit
- Caesar's legion was stationed at an equal interval from the
hillock. caesaris legio pari intervallo
a tumulo constituta est.
4.1 ubi eo ventum est, Caesar initio orationis sua senatusque in eum
beneficia commemoravit, quod rex appellatus esset a senatu, quod
amicus, quod munera amplissime missa; quam rem et paucis contigisse
et pro magnis hominum officiis 5 consuesse tribui docebat; 5.1
illum, cum neque aditum neque causam postulandi iustam haberet,
beneficio ac liberalitate sua ac senatus ea praemia consecutum.
- True or false:
- ventum est is intransitive. TRUE
- beneficia is an indirect object. FALSE
- quod ... quod ... quod all mean "the fact that" TRUE
- quod meaning 'the fact that' usually takes indicative TRUE
- but here, quod meaning 'the fact that' occurs with
subjunctive TRUE
- that is because it is in indirect speech (sort of) TRUE
- and all subordinate clauses that are part of indirect speech
are subjunctive. TRUE
- you now understand why quod has subjunctive here. TRUE?
- appellatus esset is in secondary sequence. TRUE
- praemia is the direct object of consecutum. TRUE
- Find:
- An ablative of place where. ubi eo ventum est,
Caesar initio orationis
- An intransitive verb in the passive. ubi eo ventum est
- A syncopated form. officiis 5 consuesse tribui
- A superlative adverb. munera amplissime missa
- A dative object of a verb. paucis contigisse
- Two perfect infinitives. contigisse consuesse
- A gerund causam postulandi iustam
- What must be understood with consecutum to make it
an infinitive. esse
- What case is senatus? genitive in both
cases
- Write in Latin
- On arrival, Caesar held (habeo) a speech. ubi eo ventum est, Caesar orationem habuit.
- His kindnesses to them were mentioned/recounted. Sua in eos beneficia
commemorabantur/commemorata sunt.
- He mentioned that Ariovistus had been called king by the
senate. Ariovistum a senatu regem
appellatum esse commemoravit.
- Many gifts were sent to Ariovistus and his people. multa munera ad Ariovistum populumque suum
mittebantur/missa sunt.
- He got many gifts from the senate and Caesar. multa munera a senatu Caesarique
consequebatur/consecutus est.
6.1 docebat etiam quam veteres quamque iustae causae necessitudinis
ipsis cum Haeduis intercederent, 7.1 quae senatus consulta quotiens
quamque honorifica in eos facta essent, ut omni tempore totius
Galliae principatum Headui tenuissent, prius etiam quam nostram
amicitiam adpetissent.
- Answer the following in Latin:
- What word in addition to amicitia means
'friendship,' 'relationship,' 'bond' here? necessitudo
- With whom did Ariovistus and his people have reason for
friendship? Haedui
- Who held the chieftainship of all Gaul? Haedui
- For how long had they held that chieftainship? omni tempore
- What case, gender, and number are the following:
- quam in quam veteres (trick question): it's an
adverb "how"
- iustae nom. pl. fem.
- ipsis abl. pl. masc.
- necessitudinis gen. f. sg.
- senatus gen. sg. m.
- honorifica neuter nom. pl.
- totius gen. sg. f.
- Put the following verbs in the passive, where possible:
- docebat decebatur
- intercederent intercederentur
- facta essent trick question: already passive
- tenuissent, principatus tentus esset
- adpetissent adpetita esset
- Write in Latin:
- He pointed out how old a friendship there was between the
Roman republic and the Haedui (use intercedo: imitate
the passage).
- He pointed out how many times decrees of the senate
concerning them had been made.
- Even before they sought Rome's friendship, the Haedui held
the chieftainship of all Gaul. (careful, priusquam
doesn't always take subjunctive: it does so when the clause
refers to something that didn't happen or when there's some
other reason for the clause to be subjunctive).
8.1 populi Romani hanc esse consuetudinem, ut socios atque amicos
non modo sui nihil deperdere, sed gratia, dignitate, honore
auctiores velit esse; quod vero ad amicitiam populi Romani
attulissent, id iis eripi quis pati posset? 9.1 postulavit deinde
eadem, quae legatis in mandatis dederat: ne aut Haeduis aut eorum
sociis bellum inferret, obsides redderet, si nullam partem
Germanorum domum remittere posset, at ne quos amplius Rhenum
transire pateretur.
- Translate:
- Populi Romani consuetudo est ut amicos nihil velit perdere.
- Populi Romani consuetudo est ut socios auctiores velit esse.
- Vos gratia, dignitate, honore auctiores volo esse.
- Quis id pati potest?
- Vobis haec ego non eripio.
- Id quod afferunt vobis eripi non potest.
- Noli bellum sociis infer!
- Caesar ut obsides Ariovistus reddat postulat.
- Germani Rhenum flumen transiverunt.
- Caesar ut Ariovistus Germanos domum ad Germaniam mitteret
postulavit.
- T/F
- This whole section is in indirect speech.
- That indirect speech started back after docebat in
6.1.
- sui depends on nihil.
- the antecedent of quod is id.
- pati is a complementary infinitive dependent on posset.
- legatis is an indirect object.
- redderet is in secondary sequence.
- it is hard to say what amplius agrees with or
modifies.
- it is nonetheless clear what amplius "more" means in
the sentence.
- Rhenum is the direct object of transire.
- Find:
- ablatives of specification/respect
- An indirect object.
- Two whole clauses in apposition to consuetudinem (a
whole clause can basically be a noun, a 'nominal' clause).
- The negative conjunction that introduces an indirect
command.
1.44.1.1 Ariovistus ad postulata Caesaris pauca respondit, de suis
virtutibus multa praedicavit: 2.1 transisse Rhenum sese non sua
sponte, sed rogatum et accersitum a Gallis; non sine magna spe
magnisque praemiis domum propinquosque reliquisse; sedes habere in
Gallia ab ipsis concessas, obsides ipsorum voluntate datos;
stipendium 5 capere iure belli, quod victores victis imponere
consuerint.
- T/F
- Caesar de suis virtutibus multa praedicavit.
- Ariovistus se Rhenum transivisse sua sponte dixit.
- Ariovistus
3.1 non sese Gallis, sed Gallos sibi bellum intulisse; omnes Galliae
civitates ad se oppugnandum venisse ac contra se castra habuisse;
eas omnes copias uno a se proelio pulsas ac superatas esse. 4.1 si
iterum experiri velint, se iterum paratum esse decertare; si pace
uti velint, iniquum esse de stipendio recusare, quod sua voluntate
ad id tempus pependerint.
5.1 amicitiam populi Romani sibi ornamento et praesidio, non
detrimento esse oportere, idque se hac spe petisse. si per populum
Romanum stipendium remittatur et dediticii subtrahantur, non minus
se libenter recusaturum populi Romani amicitiam quam 5 adpetierit.
6.1 quod multitudinem Germanorum in Galliam traducat, id se sui
muniendi, non Galliae inpugnandae causa facere. eius rei testimonium
esse quod nisi rogatus non venerit et quod bellum non intulerit, sed
defenderit. 7.1 se prius in Galliam venisse quam populum Romanum;
numquam ante hoc tempus exercitum populi Romani Galliae provinciae
finibus egressum.
8.1 quid sibi vellet? cur in suas possessiones veniret? provinciam
suam hanc esse Galliam, sicut illam nostram. ut ipsi concedi non
oporteret, si in nostros fines impetum faceret, sic item nos esse
iniquos, quod in suo iure se interpellaremus.
9.1 quod a se Haeduos amicos appellatos diceret, non se tam barbarum
neque tam imperitum esse rerum ut non sciret neque bello Allobrogum
proximo Haeduos Romanis auxilium tulisse, neque ipsos in his
contentionibus, quas 5 Haedui secum et cum Sequanis habuissent,
auxilio populi Romani usos esse.
10.1 debere se suspicari simulata Caesarem amicitia, quod exercitum
in Gallia habeat, sui opprimendi causa habere. 11.1 qui nisi decedat
atque exercitum deducat ex his regionibus, sese illum non pro amico,
sed pro hoste habiturum.
12.1 quodsi eum interfecerit, multis se nobilibus principibusque
populi Romani gratum esse facturum—id se ab ipsis per eorum nuntios
compertum habere—, quorum omnium gratiam atque amicitiam eius morte
redimere posset.
13.1 quodsi decessisset et liberam possessionem Galliae sibi
tradidisset, magno se illum praemio remuneraturum et quaecumque
bella geri vellet sine ullo eius labore et periculo confecturum.
1.45.1.1 Multa a Caesare in eam sententiam dicta sunt quare negotio
desistere non posset; neque suam neque populi Romani consuetudinem
pati uti optime meritos socios desereret, neque se iudicare Galliam
potius esse Ariovisti quam populi Romani. 2.1 bello superatos esse
Arvernos et Rutenos a Q. Fabio Maximo, quibus populus Romanus
ignovisset neque in provinciam redegisset neque stipendium
imposuisset.
3.1 quodsi antiquissimum quodque tempus spectari oporteret, populi
Romani iustissimum esse in Gallia imperium; si iudicium senatus
observari oporteret, liberam debere esse Galliam, quam bello victam
suis legibus uti voluisset. 5
46.1.1 Dum haec in conloquio geruntur, Caesari nuntiatum est equites
Ariovisti propius tumulum accedere et ad nostros adequitare, lapides
telaque in nostros conicere. 2.1 Caesar loquendi finem fecit seque
ad suos recepit suisque imperavit ne quod omnino telum in hostes
reicerent. 3.1 nam etsi sine ullo periculo legionis delectae cum
equitatu proelium fore videbat, tamen committendum non putabat, ut
pulsis hostibus dici posset eos ab se per fidem in conloquio
circumventos.
4.1 posteaquam in vulgus militum elatum est, qua arrogantia in
conloquio Ariovistus usus omni Gallia Romanis interdixisset
impetumque in nostros eius equites fecissent eaque res conloquium
diremisset, multo maior alacritas studiumque 5 pugnandi maius
exercitui iniectum est.
*The demands Caesar had made of Ariovistus are found at 1.35. They
are: primum, ne quam multitudinem hominum amplius trans Rhenum in
Galliam traduceret; deinde obsides quos haberet ab Aeduis redderet
Sequanisque permitteret, ut quos illi haberent voluntate eius
reddere illis liceret; neve Aeduos iniuria lacesseret, neve his
sociisque eorum bellum inferret. Si id ita fecisset, sibi populoque
Romano perpetuam gratiam atque amicitiam cum eo futuram: si non
impetraret, sese, quoniam M. Messalla M. Pisone consulibus senatus
censuisset, uti, quicumque Galliam provinciam obtineret, quod
commodo rei publicae facere posset, Aeduos ceterosque amicos populi
Romani defenderet, se Aeduorum iniurias non neglecturum.
**Apparently the cavalry that were attached to a Roman legion were
composed of foreigners, in this case Gauls.