Caesar de Bello Gallico 1.42-46

42.1.1 Cognito Caesaris adventu Ariovistus legatos ad eum mittit: quod antea de conloquio postulasset,* id per se fieri licere, quoniam propius accessisset seque id sine periculo facere posse existimaret.
  1. Translate:
    1. Caesaris adventus ab Ariovisto et suis cognitus est.
    2. Caesar aliquid ab Ariovisto postulaverat.
    3. Id fieri licebat.
    4. Id quod Caesar postulaverat fieri licebat.
    5. Caesar propius accesserat.
    6. Ariovistus id sine periculo se facere posse existimavit.
    7. Ariovistus id sine periculo se fieri posse existimavit.
  2. Find in Caesar's original sentence above (the one at the very top):
    1. A participle in an ablative absolute construction.
    2. Two pluperfect subjunctives.
    3. An imperfect subjunctive.
    4. A present indicative.
    5. A causal conjunction (be careful, it's not quod).
    6. A comparative adverb.
    7. Three prepositional phrases.
    8. Two complementary infinitives.
    9. A relative pronoun.
  3. Write in Latin, using words from Caesar (plus voluit and nunc):
    1. Caesar wanted Ariovistus to do what he had previously demanded at the parley.
    2. He was now able to do what Caesar demanded without risk.
2.1-3.1 non respuit condicionem Caesar, iamque eum ad sanitatem reverti arbitrabatur, cum id quod antea petenti denegasset ultro polliceretur, magnamque in spem veniebat pro suis tantis populique Romani in eum beneficiis cognitis suis postulatis fore, uti pertinacia desisteret.
  1. Find:
    1. The direct object of respuit.
    2. The subject of reverti.
    3. The indirect object of denegasset.
    4. An adverb modifying polliceretur.
    5. To whom does suis refer?
    6. What magnam modifies.
    7. What tantis modifies.
    8. The noun object of pro.
    9. Two participles in an ablative absolute.
    10. Two infinitives in indirect speech.
    11. A verb in a nominal ut/uti clause.
      1. A nominal ut/uti clause is a clause that, as a whole, acts like a noun.
  2. Answer with one Latin word:
    1. Quem Caesar ad sanitatem reverti arbitrabatur?
    2. Quomodo Ariovistus pollicebatur id quod antea Caesari petenti denegavit?
    3. De quo Caesar in spem veniebat fore uti Ariovistus desisteret?
  3. Write in Latin with words from the passage above:
    1. Ariovistus returned to sanity.
    2. Previously Ariovistus refused something (aliquid) to Caesar.
    3. Now (iam) Ariovistus promised it (id) voluntarily.
    4. He acknowledged (cognovit) the great kindnesses of Caesar and the Roman people.
dies conloquio dictus est ex eo die quintus. 4.1 interim cum legati saepe ultro citroque inter eos mitterentur, Ariovistus postulavit ne quem peditem ad conloquium Caesar adduceret: vereri se ne per insidias ab eo circumveniretur; uterque cum equitatu veniret; alia ratione sese non esse venturum.
  1. Find: (some of these are tricky)
    1. The noun dictus agrees with.
    2. The noun quintus agrees with.
    3. Whether cum is a conjunction or a preposition here.
    4. Two imperfect passive subjunctives.
    5. A conjunction introducing an indirect command.
    6. Two infinitives in indirect speech.
    7. The subject of vereri.
    8. A conjunction introducing a fearing clause.
    9. Two verbs that are subjunctive because they are in indirect commands.
    10. A future infinitive in indirect speech.
  2. Write in Latin using words from the passage above:
    1. Five (quinque) days were appointed for a parley.
    2. Legates were being sent to and fro.
    3. Caesar did not bring infantry to the parley.
    4. Ariovistus feared lest he be surrounded.
    5. Ariovistus said he would not come another way.

We got up to this point on Friday January 20th BUT WE DIDN'T DO THE ENGLISH TO LATIN, SO WE'LL DO THAT ON MONDAY
ONCE WE DO THAT ENGLISH TO LATIN, WE'LL GO ON FROM HERE ON MONDAY JANUARY 23rd

5.1 Caesar, quod neque conloquium interposita causa tolli volebat neque salutem suam Gallorum equitatui committere audebat, commodissimum esse statuit omnibus equis Gallis equitibus detractis** eo legionarios milites legionis 5 decimae, cui quam maxime confidebat, imponere, ut praesidium quam amicissimum, siquid opus facto esset, haberet.
  1. Answer the following:
    1. causa is an ablative: T/F
    2. tolli is in indirect speech: T/F
    3. committere is a complementary infinitive: T/F
    4. commodissimum is comparative: T/F
    5. equitibus is in an ablative absolute: T/F
    6. milites is a direct object: T/F
    7. quam is an adverb: T/F
    8. opus esset takes dative: T/F
    9. haberet is in a fearing clause: T/F
  2. Translate into Latin using words from the passage above:
    1. The parley was not cancelled.
    2. Caesar did not entrust his own safety to the Gauls' cavalry.
    3. Caesar put soldiers of the tenth legion on horses.
    4. The legionary soldiers were especially trusted by Caesar.
    5. Caesar had as trusty a guard as possible.
    6. There was need of action.
6.1 quod cum fieret, non inridicule quidam ex militibus decimae legionis dixit plus quam pollicitus esset Caesarem ei facere: pollicitum se in cohortis praetoriae loco decimam legionem habiturum ad equum rescribere.
1.43.1.1 Planities erat magna et in ea tumulus terrenus satis grandis. hic locus aequum fere spatium a castris utriusque, Ariovisti et Caesaris, aberat. 2.1eo, ut erat dictum, ad conloquium venerunt.
  1. Answer as directed:
    1. cum clauses referring to the past are always in the subjunctive: T/F.
    2. se refers to Ariovistus: T/F.
    3. habiturum has an understood esse with it: T/F.
    4. pollicitum has an understood esse with it: T/F.
    5. se is not the subject of rescribere: T/F.
    6. grandis modifies planities: T/F.
  2. Find:
    1. An infinitive in indirect speech.
    2. A litotes.
    3. A comparative clause.
    4. Two adverbs.
    5. An indirect object.
    6. A partitive genitive.
    7. A possessive genitive.
  3. Translate into Latin:
    1. We promised to do something (aliquid) for them. aliquid eis facere polliciti sumus
    2. We are doing more than we promised. plus quam polliciti sumus facimus
    3. They said we were doing more than we had promised. nos plus quam polliceremur fecisse/facere dixerunt
    4. Caesar put them (eos) in the position of a pretorian guard. Caesar eos in praetoriae cohortis loco rescripsit.
    5. There was a plain about equidistant away from each camp.
    6. They came to the place where (quo) the parley had been agreed upon.

WE'LL GET THROUGH TO THIS POINT ON JANUARY 23rd: WE MAY START THE NEXT SENTENCE, SO PREPARE THAT A BIT TOO.

legionem Caesar, quam equis devexerat, passibus ducentis ab eo tumulo constituit; item equites Ariovisti pari intervallo constiterunt. 3.1 Ariovistus, ex equis ut conloquerentur et praeter se denos ad conloquium adducerent, postulavit.

  1. Answer with one word in Latin:
    1. Quis legionem constituit? Caesar
    2. Quid a Caesare devectum erat? legio
    3. Passibus quantis a tumulo equites Ariovisti constiterunt? ducentis
    4. Ut quantos equites ad conloquium adducerent Ariovistus postulavit? denos
  2. Find:
    1. an ablative of separation equis
    2. the antecedent of quam legionem
    3. an adverb item
    4. an ablative expressing amount of distance from passibus ducentis
    5. a reflexive pronoun se
    6. an indirect command ut conloquerentur et praeter se denos ad conloquium adducerent
    7. a subjunctive in primary sequence oops: sorry. There isn't one.
  3. Write in Latin:
    1. Caesar and Ariovistus stationed their soldiers 200 paces from the hillock. caesar et ariovistus milites suos ducentis passibus a tumulo constiterunt.
    2. Ariovistus said that he would bring 10 soldiers besides himself. Ariovistus se denos milites praeter se adducturum esse dixit
    3. Caesar's legion was stationed at an equal interval from the hillock. caesaris legio pari intervallo a tumulo constituta est.
4.1 ubi eo ventum est, Caesar initio orationis sua senatusque in eum beneficia commemoravit, quod rex appellatus esset a senatu, quod amicus, quod munera amplissime missa; quam rem et paucis contigisse et pro magnis hominum officiis 5 consuesse tribui docebat; 5.1 illum, cum neque aditum neque causam postulandi iustam haberet, beneficio ac liberalitate sua ac senatus ea praemia consecutum.
  1. True or false:
    1. ventum est is intransitive. TRUE
    2. beneficia is an indirect object. FALSE
    3. quod ... quod ... quod all mean "the fact that" TRUE
    4. quod meaning 'the fact that' usually takes indicative TRUE
    5. but here, quod meaning 'the fact that' occurs with subjunctive TRUE
    6. that is because it is in indirect speech (sort of) TRUE
    7. and all subordinate clauses that are part of indirect speech are subjunctive. TRUE
    8. you now understand why quod has subjunctive here. TRUE?
    9. appellatus esset is in secondary sequence. TRUE
    10. praemia is the direct object of consecutum. TRUE
  2. Find:
    1. An ablative of place where. ubi eo ventum est, Caesar initio orationis
    2. An intransitive verb in the passive. ubi eo ventum est
    3. A syncopated form. officiis 5 consuesse tribui
    4. A superlative adverb. munera amplissime missa
    5. A dative object of a verb. paucis contigisse
    6. Two perfect infinitives. contigisse consuesse
    7. A gerund causam postulandi iustam
    8. What must be understood with consecutum to make it an infinitive. esse
    9. What case is senatus? genitive in both cases
  3. Write in Latin
    1. On arrival, Caesar held (habeo) a speech. ubi eo ventum est, Caesar orationem habuit.
    2. His kindnesses to them were mentioned/recounted. Sua in eos beneficia commemorabantur/commemorata sunt.
    3. He mentioned that Ariovistus had been called king by the senate. Ariovistum a senatu regem appellatum esse commemoravit.
    4. Many gifts were sent to Ariovistus and his people. multa munera ad Ariovistum populumque suum mittebantur/missa sunt.
    5. He got many gifts from the senate and Caesar. multa munera a senatu Caesarique consequebatur/consecutus est.
6.1 docebat etiam quam veteres quamque iustae causae necessitudinis ipsis cum Haeduis intercederent, 7.1 quae senatus consulta quotiens quamque honorifica in eos facta essent, ut omni tempore totius Galliae principatum Headui tenuissent, prius etiam quam nostram amicitiam adpetissent.
  1. Answer the following in Latin:
    1. What word in addition to amicitia means 'friendship,' 'relationship,' 'bond' here? necessitudo
    2. With whom did Ariovistus and his people have reason for friendship? Haedui
    3. Who held the chieftainship of all Gaul? Haedui
    4. For how long had they held that chieftainship? omni tempore
  2. What case, gender, and number are the following:
    1. quam in quam veteres (trick question): it's an adverb "how"
    2. iustae nom. pl. fem.
    3. ipsis abl. pl. masc.
    4. necessitudinis gen. f. sg.
    5. senatus gen. sg. m.
    6. honorifica neuter nom. pl.
    7. totius gen. sg. f.
  3. Put the following verbs in the passive, where possible:
    1. docebat decebatur
    2. intercederent intercederentur
    3. facta essent trick question: already passive
    4. tenuissent, principatus tentus esset
    5. adpetissent adpetita esset
  4. Write in Latin:
    1. He pointed out how old a friendship there was between the Roman republic and the Haedui (use intercedo: imitate the passage).  
    2. He pointed out how many times decrees of the senate concerning them had been made.
    3. Even before they sought Rome's friendship, the Haedui held the chieftainship of all Gaul. (careful, priusquam doesn't always take subjunctive: it does so when the clause refers to something that didn't happen or when there's some other reason for the clause to be subjunctive).
8.1 populi Romani hanc esse consuetudinem, ut socios atque amicos non modo sui nihil deperdere, sed gratia, dignitate, honore auctiores velit esse; quod vero ad amicitiam populi Romani attulissent, id iis eripi quis pati posset? 9.1 postulavit deinde eadem, quae legatis in mandatis dederat: ne aut Haeduis aut eorum sociis bellum inferret, obsides redderet, si nullam partem Germanorum domum remittere posset, at ne quos amplius Rhenum transire pateretur.
  1. Translate:
    1. Populi Romani consuetudo est ut amicos nihil velit perdere.
    2. Populi Romani consuetudo est ut socios auctiores velit esse.
    3. Vos gratia, dignitate, honore auctiores volo esse.
    4. Quis id pati potest?
    5. Vobis haec ego non eripio.
    6. Id quod afferunt vobis eripi non potest.
    7. Noli bellum sociis infer!
    8. Caesar ut obsides Ariovistus reddat postulat.
    9. Germani Rhenum flumen transiverunt.
    10. Caesar ut Ariovistus Germanos domum ad Germaniam mitteret postulavit.
  2. T/F
    1. This whole section is in indirect speech.
    2. That indirect speech started back after docebat in 6.1.
    3. sui depends on nihil.
    4. the antecedent of quod is id.
    5. pati is a complementary infinitive dependent on posset.
    6. legatis is an indirect object.
    7. redderet is in secondary sequence.
    8. it is hard to say what amplius agrees with or modifies.
    9. it is nonetheless clear what amplius "more" means in the sentence.
    10. Rhenum is the direct object of transire.
  3. Find:
    1. ablatives of specification/respect
    2. An indirect object.
    3. Two whole clauses in apposition to consuetudinem (a whole clause can basically be a noun, a 'nominal' clause).
    4. The negative conjunction that introduces an indirect command.
1.44.1.1 Ariovistus ad postulata Caesaris pauca respondit, de suis virtutibus multa praedicavit: 2.1 transisse Rhenum sese non sua sponte, sed rogatum et accersitum a Gallis; non sine magna spe magnisque praemiis domum propinquosque reliquisse; sedes habere in Gallia ab ipsis concessas, obsides ipsorum voluntate datos; stipendium 5 capere iure belli, quod victores victis imponere consuerint.
  1. T/F
    1. Caesar de suis virtutibus multa praedicavit.
    2. Ariovistus se Rhenum transivisse sua sponte dixit.
    3. Ariovistus
3.1 non sese Gallis, sed Gallos sibi bellum intulisse; omnes Galliae civitates ad se oppugnandum venisse ac contra se castra habuisse; eas omnes copias uno a se proelio pulsas ac superatas esse. 4.1 si iterum experiri velint, se iterum paratum esse decertare; si pace uti velint, iniquum esse de stipendio recusare, quod sua voluntate ad id tempus pependerint.

5.1 amicitiam populi Romani sibi ornamento et praesidio, non detrimento esse oportere, idque se hac spe petisse. si per populum Romanum stipendium remittatur et dediticii subtrahantur, non minus se libenter recusaturum populi Romani amicitiam quam 5 adpetierit.

6.1 quod multitudinem Germanorum in Galliam traducat, id se sui muniendi, non Galliae inpugnandae causa facere. eius rei testimonium esse quod nisi rogatus non venerit et quod bellum non intulerit, sed defenderit. 7.1 se prius in Galliam venisse quam populum Romanum; numquam ante hoc tempus exercitum populi Romani Galliae provinciae finibus egressum.

8.1 quid sibi vellet? cur in suas possessiones veniret? provinciam suam hanc esse Galliam, sicut illam nostram. ut ipsi concedi non oporteret, si in nostros fines impetum faceret, sic item nos esse iniquos, quod in suo iure se interpellaremus.

9.1 quod a se Haeduos amicos appellatos diceret, non se tam barbarum neque tam imperitum esse rerum ut non sciret neque bello Allobrogum proximo Haeduos Romanis auxilium tulisse, neque ipsos in his contentionibus, quas 5 Haedui secum et cum Sequanis habuissent, auxilio populi Romani usos esse.

10.1 debere se suspicari simulata Caesarem amicitia, quod exercitum in Gallia habeat, sui opprimendi causa habere. 11.1 qui nisi decedat atque exercitum deducat ex his regionibus, sese illum non pro amico, sed pro hoste habiturum.

12.1 quodsi eum interfecerit, multis se nobilibus principibusque populi Romani gratum esse facturum—id se ab ipsis per eorum nuntios compertum habere—, quorum omnium gratiam atque amicitiam eius morte redimere posset.

13.1 quodsi decessisset et liberam possessionem Galliae sibi tradidisset, magno se illum praemio remuneraturum et quaecumque bella geri vellet sine ullo eius labore et periculo confecturum.

1.45.1.1 Multa a Caesare in eam sententiam dicta sunt quare negotio desistere non posset; neque suam neque populi Romani consuetudinem pati uti optime meritos socios desereret, neque se iudicare Galliam potius esse Ariovisti quam populi Romani. 2.1 bello superatos esse Arvernos et Rutenos a Q. Fabio Maximo, quibus populus Romanus ignovisset neque in provinciam redegisset neque stipendium imposuisset.

3.1 quodsi antiquissimum quodque tempus spectari oporteret, populi Romani iustissimum esse in Gallia imperium; si iudicium senatus observari oporteret, liberam debere esse Galliam, quam bello victam suis legibus uti voluisset. 5

46.1.1 Dum haec in conloquio geruntur, Caesari nuntiatum est equites Ariovisti propius tumulum accedere et ad nostros adequitare, lapides telaque in nostros conicere. 2.1 Caesar loquendi finem fecit seque ad suos recepit suisque imperavit ne quod omnino telum in hostes reicerent. 3.1 nam etsi sine ullo periculo legionis delectae cum equitatu proelium fore videbat, tamen committendum non putabat, ut pulsis hostibus dici posset eos ab se per fidem in conloquio circumventos.

4.1 posteaquam in vulgus militum elatum est, qua arrogantia in conloquio Ariovistus usus omni Gallia Romanis interdixisset impetumque in nostros eius equites fecissent eaque res conloquium diremisset, multo maior alacritas studiumque 5 pugnandi maius exercitui iniectum est.




*The demands Caesar had made of Ariovistus are found at 1.35. They are: primum, ne quam multitudinem hominum amplius trans Rhenum in Galliam traduceret; deinde obsides quos haberet ab Aeduis redderet Sequanisque permitteret, ut quos illi haberent voluntate eius reddere illis liceret; neve Aeduos iniuria lacesseret, neve his sociisque eorum bellum inferret. Si id ita fecisset, sibi populoque Romano perpetuam gratiam atque amicitiam cum eo futuram: si non impetraret, sese, quoniam M. Messalla M. Pisone consulibus senatus censuisset, uti, quicumque Galliam provinciam obtineret, quod commodo rei publicae facere posset, Aeduos ceterosque amicos populi Romani defenderet, se Aeduorum iniurias non neglecturum.

**Apparently the cavalry that were attached to a Roman legion were composed of foreigners, in this case Gauls.